Historia nauki

dr Rafał Paweł Wierzchosławski

3

Wykład, 30h

Wprowadzające, obowiązkowe

I rok, 2 semestr

Cele zajęć/przedmiotu:

Przedmiot teoria nauki przedstawia podstawowe informacje na temat fenomenu nauki (języka naukowego, poznania odkrywczego i jego wytworów, w tym i owoców nauki, poznania jako formy kształcenia oraz instytucji naukowo-badawczych). Omawiane pojęcie nauki ma wskazać na te elementy, które są wspólne wszystkim naukom. Jednocześnie wskazujemy na charakterystykę (osobliwość) różnych typów nauk, a także nauk o nauce (metanauk).

1. Język naukowy i jego kategorie (nazwy, zdania, pytania definicje), typy rozumowań
2. Pojęcie metody naukowej (jedność nauki, a pluralizm metodologiczny)
3. Etapy badania naukowego (od postawienia pytania wiedzotwórczego przez obserwację po budowę teorii i jej weryfikację)
4. Typy metod naukowych (dedukcyjna, nauk empirycznych, statystyczna oraz historyczna) oraz metodologiczne osobliwości nauk (humanistyka, filozofia, teologia)
5. Przedmiot i cel nauki: natura nauki
6. Struktura i dynamika teorii naukowej (problem zmiany – kumulatywizm a antykumulatywizm)
7. Istotne debaty metodologiczne
   a) Nauka a filozofia (metafizyka)
   b) Kontekst odkrycia, a kontekst uzasadniania
   c) Teoria a doświadczenie
   d) Problem praw naukowych (zwłaszcza w naukach społecznych i historycznych)
   e) realizm i antyrealizm (konstruktywizm społeczny)
   f) Nauka a wartości (nauka w społeczeństwie)
   g) Nauki teoretyczne, praktyczne (w tym technologie)
   h) Społeczne otoczenie nauki