LAS oczami fotochemika

Chemik prowadzący zajęcia na Wydziale Historii? Jeszcze kilka, kilkanaście lat temu uznałbym to za szalony pomysł… A jednak… - mówi prof. Tomasz Pędziński, prowadzący przedmiotu Historia światła oraz członek Rady Programowej kierunku Liberal Arts and Sciences (LAS) - i dodaje, że te zajęcia dla kierunku LAS sprawiają mu dużą satysfakcję.

Nigdy nie przypuszczałem, że będę prowadził wykłady dla Wydziału Historii – ja, fotochemik zajmujący się na co dzień spektroskopią i laserami? Kierunek Liberal Arts and Sciences na UAM daje jednak takie możliwości i okazuje się, że podobne kierunki ma wiele prestiżowych uczelni na świecie.

Już na etapie pomysłu na utworzenie na UAM tego kierunku zaproponowałem przedmiot, opisujący historię odkryć naukowych związanych z chemią i fizyką. Chwilę pomyślałem, i doszedłem do wniosku, że może nie o wszystkich odkryciach wiem tyle, by móc o nich kompetentnie opowiadać, i tak stanęło na tym, że będę mówił na temat światła, koloru i największych odkryć z tym związanych. W trakcie wykładów staram się wyjaśnić, czym jest światło, pokazać historię eksperymentów, które pozwoliły odkryć jego naturę, próbuję też wyjaśnić czym właściwie jest kolor (i czy w ogóle istnieje). Część z tych eksperymentów powtarzamy na zajęciach ze studentami. Bardzo lubię ten eksperyment, w którym kierujemy wiązkę laserową na podwójną szczelinę i, ku zaskoczeniu studentów, jeśli światło pada na dwie blisko siebie położone szczeliny, wynikiem tego doświadczenia nie są wcale dwa paski światła, tylko kilka rozproszonych punktów. To słynny eksperyment Thomasa Younga z 1804 roku, który pokazuje falową naturę światła. Podczas zajęć mierzymy też prędkość światła. Ku zaskoczeniu wielu osób – w tym i moim, kiedy zacząłem się tym zajmować – prędkość światła zmierzono całkiem dokładnie już w 1675 roku! Zrobiono to metodami astronomicznymi. Dzisiaj ze studentami mierzymy to za pomocą lasera i oscyloskopu.

Muszę szczerze przyznać - dużo radości sprawia mi prowadzenie tych zajęć. Mam dużą swobodę, tylko ode mnie zależy, o czym będę opowiadał, a inspiracją dla wielu nowych tematów są często sami studenci LAS i ich pomysły.

Tomasz Pędziński – siatkarz, maratończyk, kierownik Zakładu Fizyki Chemicznej na Wydziale Chemii i koordynator ds. kluczowej aparatury badawczej Centrum Zaawansowanych Technologii UAM, kierownik projektu „WCZT 2.0 – Centrum technologii przyrostowych i inżynierii biomedycznej”, stypendysta Fulbrighta i laureat stypendium Marii Curie, naukowo zajmuje się procesami wolnorodnikowymi w utlenianiu białek oraz spektroskopią laserową.

Zdjęcie: Adrian Wykrota